Enflasyon Oranı Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Enflasyon, bir ülkenin ekonomik aktivitesinde fiyatlardaki değişimi gösterir ve genellikle bir yıllık oran olarak hesaplanır. Enflasyon oranı, bir önceki yılın fiyatları ile şimdiki yılın fiyatları arasındaki farkın çarpanıdır. Formül olarak:

Enflasyon oranı = (Şimdiki yıl fiyatları indeksi – Geçen yıl fiyatları indeksi) / Geçen yıl fiyatları indeksi * 100

Bu formül, ülkedeki fiyatların ortalamasını göstermek için bir fiyatlar indeksi kullanılır. Örneğin, TÜİK tarafından aylık olarak yayımlanan TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) enflasyon oranının hesaplanmasında kullanılan bir örnek fiyatlar indeksidir.

Enflasyonun artması veya düşmesi, fiyatların bir önceki yıla göre değişimini esas aldığı için, enflasyon %50’den %25’e düştüğü zaman, fiyatlar değil, fiyatların artış hızı düşer. Fiyatlar artmakta, ancak daha yavaş artmaktadır.

TÜİK tarafından açıklanan TÜFE’nin hesaplaması nasıl yapılır?

TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi), TÜİK tarafından aylık olarak yayımlanır ve Türkiye’deki tüketicilerin mal ve hizmetlere yaptıkları harcamaların ortalama fiyat değişimini gösterir. TÜFE’nin hesaplanması aşağıdaki adımları içerir:

1. Ürün ve hizmet kategorileri: TÜİK, Türkiye’deki tüketicilerin en sık alım yaptıkları ürün ve hizmet kategorilerini belirler.
2. Fiyat verileri toplama: TÜİK, belirlenen ürün ve hizmet kategorilerindeki fiyat verilerini toplamak için anketörler veya elektronik veri toplama sistemleri kullanır.
3. Fiyat indeksi hesaplama: Toplanan fiyat verileri, bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırılarak fiyat indeksi hesaplanır.
4. Enflasyon oranı hesaplama: Şimdiki yılın fiyat indeksi, geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırılarak enflasyon oranı hesaplanır.

Bu adımlar, TÜFE’nin aylık olarak hesaplanmasını ve tüketicilerin mal ve hizmetlere yaptıkları harcamaların ortalama fiyat değişimini göstermesini sağlar.
 
Fotoğraf, Anna Nekrashevich: https://www.pexels.com/photo/magnifying-glass-on-top-of-document-6801648/