Bir yiyeceği yediğimiz zaman, ağızdaki amilaz enziminden başlayarak vücudun herbir bölgesinde ayrı bir enzim, ayrı bir formülle, yiyeceğin mideden bağırsaklara geçişinden defekasyona (dışkılama) kadar geçirdiği süreçte birçok tepkime gerçekleşir.
Metabolizma, canlılarda yaşamın sürdürülmesi için gerçekleşen tüm bu kimyasal tepkimelerdir.
Bazal metabolizma ise vücudun 24 saat hareketsiz durduğu zaman zarfında sadece iç organların çalışmasıyla harcanan enerjidir. Bunu ancak bomb kalorimetre (sabit hacim kalorimetresi) denilen bir alette yatarak ölçebilirsiniz.
“Metabolizmanız çok çalışıyor” yerine, “Bazal metabolizmanız çok çalışıyor” denmelidir.
Her insanın bazal metabolizması farklıdır. Bazal metabolizmayı ölçebiliyorsak ona uygun bir diyet verebiliriz.
KATABOLİZMA VE ANABOLİZMA
Vücuda aldığımız her yiyeceğin yıkımı, defekasyona (dışkılamaya) kadar giden kısmı katabolizmadır. Daha sonra bunların yapımı da anabolizmadır.
Mesela bir hayvansal protein alırız. Kendi proteinimizle parçalarız. Bu katabolizma olur. Anabolizma ise onu tekrar kendi proteinimize çevirmektir.
Kısacası, katabolizmayı parçalama, anabolizmayı ise yapma gibi düşünebiliriz.
METABOLİK SENDROM
“Metabolik sendrom” dediğimiz bir hastalık vardır. Bu, kilo almanın baş nedenidir.
Ama bir diyetisyenin danışanına, “Sizde metabolik sendrom var” demesi kolay değildir. Bunu metabolizma üzerine uzman bir doktorun teşhis etmesi gerekir.
İlginizi çekebilir: Hangi durumlarda zor kilo verilir?