Can Karatoprak Önceki yazılarımda yeni seçim sisteminde Milletvekillerinin partilere dağılımını ve ittifak içinde yer alan partilerin oy sayılarının nasıl hesaplandığını konu etmiştim. Seçime sayılı gün kala, Milletvekili genel seçimlerinde kullanılacak olan oy pusulalarının hangi durumlarda geçerli, hangi durumlarda geçersiz olacağını Yüksek Seçim Kurulu tarafından hazırlanan görsellerle paylaşmak istedim.
Bilindiği gibi, Milletvekili genel seçiminde AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Cumhur İttifakı adıyla seçime giriyor. Ayrıca Büyük Birlik Partisi (BBP) adaylarını da yeni kanuna uygun şekilde AK Parti listesinden aday gösteriyorlar. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İYİ Parti ve Saadet Partisi (SP) ise Millet İttifakı adıyla seçime giriyor ve Demokrat Parti (DP) adaylarını İYİ Parti listesinden aday gösteriyorlar. Halkların Demokratik Partisi (HDP), Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) ve Vatan Partisi ise herhangi bir ittifak içinde yer almadan oy pusulasındaki yerlerini aldılar.
Yüksek Seçim Kurulu kendi internet sitesinde paylaştığı örnek görsellerle hangi pusulaların geçerli olacağına açıklık getirdi. Sırayla üzerinden geçersek;
- İttifak ünvanı bölümüne mühür basılması halinde oy geçerli olacak ve ittifakın ortak oyu sayılacak.
- Bir siyasi partiye ayrılan alana, ittifak ünvanı bölümüne taşacak şekilde mühür basılması halinde oy geçerli olacak ve partiye yazılacak.
- İttifak içindeki siyasi partiye ait alana mühür basılması halinde oy veçerli ve siyasi partiye yazılacak.
- Aynı ittifak içindeki birden fazla siyasi partiye, hatta ilave olarak ittifak ünvan alanı içine mühür basılması halinde oy geçerlidir ve ittifak ortak oyu olarak değerlendirilir.
- Bir siyasi parti alanına basılan mührün, başka bir ittifak veya siyasi parti alanına girmemek kaydıyla taşması sorun değil, oy geçerli.
- Bir önceki görselin hemen hemen aynısı, ancak ittifak içindeki bir parti için hazırlanmış. Oy geçerli ve siyasi partiye yazılacak.
- Yine benzer bir örnek, bu sefer aynı siyasi partiye birden fazla mühür basılmış. Oy geçerli ve siyasi partiye yazılacak.
- Neden tekrar tekrar aynı örneği verdiklerini anlayamadım, bir önceki örnekteki gibi geçerli ve siyasi partiye yazılacak.
- İttifak alanı içinde olmak şartıyla, birden fazla partinin alanına giren mühür basılması halinde oy geçerli sayılacak ve ittifak ortak oyu olarak işlenecek.
- İttifak içindeki bir parti ile ittifak ünvan alanına mühür basılması halinde pusula geçerli kabul edilir ve oy siyasi partiye yazılır.
- Az önceki örneğin aynısı (sanırım YSK halkı yeterince akıllı bulmuyor, tekrarlı görseller hazırlamış)
- İttifak içinde birden fazla siyasi parti ve ittifak ünvanına basılmış mühür. Elbette geçerli ve ittifak ortak oyu olarak değerlendirilecek.
- Örnek 6’nın tıpatıp aynısı. Geçerli ve siyasi partiye…
- Tartışma yaratması muhtemel bir örnek. İttifak ünvanı alanına basılmış, ancak siyasi parti alanına taşıyor. Geçerli ve ittifaka yazılacak bir oy. Tartışma bu tür pusulalarda mührün siyasi parti alanıyla ittifak ortak alanının hemen hemen ortasına denk gelmesi halinde yaşanabilir.
- İlk geçersiz pusula örneğimiz. Kendisini net olarak ifade ediyor. İki siyasi partiye birden mühür basılmış.
- Birden fazla ittifakın alanı içinde mühür var. Pusula geçersiz.
- Bir ittifak partisi ile bir ittifaksız partiye mühür basılmış, doğal olarak geçersiz bir pusula daha…
- İki partinin ortasına basılan bir mühür, elbette geçersiz.
Örneklerde de görüldüğü gibi, YSK genel olarak her olası durumu görselleştirmiş ve durumu açıklamış. Benim bu örnekler arasında tartışmalı bulduğum, ittifak – siyasi parti alanları arasındaki “taşma” miktarına göre oyun partiye veya ittifaka yazılması. Özellikle hemen hemen tam ortaya basılmış mühürlerde tartışma çıkabilir. Ayrıca sandık kurullarının bu ve benzeri örneklere yeterince aşina olmaması, eğitim almadan veya yeterli dikkati göstermeden görev başına oturması, sayım sırasında bazı tartışmalara zemin hazırlayabilir.
